Hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Nhằm thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trịvề định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam (Quyết định 13), Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020của Bộ Công Thương quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời (Thông tư 18), Bộ Công Thương đã ban hành hướng dẫn thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà.
Điện mặt trời là điện được sản xuất từ các tấm quang điện theo nguyên lý biến đổi từ quang năng thành điện năng.
Hệ thống Điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) được định nghĩa tại khoản 5 Điều 3 Quyết định 13 là hệ thống điện mặt trời có các tấm quang điện được lắp đặt trên mái nhà của công trình xây dựng và có công suất không quá 01MW, đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp vào lưới điện có cấp điện áp từ 35kV trở xuống của bên mua điện. Hệ thống ĐMTMN phải được lắp đặt trên mái nhà của các công trình xây dựng có công năng độc lập.
Dự án điện mặt trời nối lưới là dự án điện mặt trời được đấu nối trực tiếp vào lưới điện quốc gia trừ quy định tại hệ thống điện mặt trời mái nhà.
Dự án mặt trời nổi là dự án điện mặt trời nối lướicó các tấm quang điện được lắp đặt trên cấu trúc nổi trên mặt nước.
Dự án điện mặt trời mặt đất là dự án điện mặt trời nối lưới trừ các dự án điện mặt trời nổi.
Hướng dẫn một số trường hợp cụ thể đối với hệ thống ĐMTMN như sau:
Với hệ thống ĐMTMN trên mái nhà của công trình chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thủy sản và các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn khác, Bộ Công Thương nêu rõ: Trên cơ sở quy định tại Thông tư số 02/2020/TT-BNNPTNT ngày 28/2/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thông tư số 02), chủ trang trại chăn nuôi, trồng trọt,... có trách nhiệm tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn. Việc đảm bảo trang trại phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thuộc thẩm quyền của địa phương. Để phù hợp với quy định tại Quyết định 13, công trình xây dựng trang trại phải có mái. Mái nhà của trang trại chăn nuôi, trồng trọt,... cần phù hợp với công năng, loại hình trang trại.
Trường hợp nhiều hệ thống ĐMTMN có tổng công suất trên 01MW (mỗi hệ thống có công suất không quá 01MW) trên 01 địa điểm (trên cùng một mảnh đất hoặc mái nhà khu công nghiệp) được đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp của một hoặc nhiều nhà đầu tư; trường hợp một chủ đầu tư mua lại nhiều hệ thống ĐMTMN nằm liền kề nhau, có tổng công suất trên 01MW: Mỗi hệ thống ĐMTMN được ký hợp đồng mua bán điện riêng biệt và được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực. Tổ chức, cá nhân mua lại được kế thừa quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong hợp đồng mua bán điện mà các chủ đầu tư trước đã ký nhưng phải thực hiện thủ tục chuyển chủ thể hợp đồng và không được gộp các hợp đồng mua bán điện hệ thống ĐMTMN thành một hợp đồng.
Trường hợp chủ đầu tư tận dụng mái nhà của văn phòng làm việc, nhà điều hành, nhà bếp, nhà nghỉ, nhà để xe của nhân viên, nhà xưởng, nhà kho chứa vật liệu trong khuôn viên dự án điện mặt trời, nhà máy thủy điện, nhiệt điện để đầu tư điện mặt trời mái nhà và đề nghị lắp công tơ riêng, ký hợp đồng mua bán điện cho hệ thống ĐMTMN, EVN được thực hiện ký hợp đồng nếu thấy phù hợp với quy định về hệ thống ĐMTMN tại Quyết định 13 và Thông tư 18.
Trường hợp điện mặt trời có công suất không quá 01MW và không lắp trên mái nhà của công trình xây dựng có công năng độc lập; trường hợp hệ thống điện mặt trời của trang trại chăn nuôi, trồng trọt... với công suất trên 01MW hoặc trên 1,25MWp; trường hợp hệ thống điện mặt trời đấu nối vào cấp điện áp trên 35kV: Không được áp dụng giá bán điện đối với hệ thống ĐMTMN theo quy định tại Quyết định 13.
Ngoài ra, các kiến nghị ưu đãi đối với trường hợp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà có công suất lớn hơn 01MW; đầm nuôi trồng thủy hải sản, trang trại trồng trọt, chăn nuôi,... có nhu cầu sử dụng chính tấm quang điện làm mái, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu, đề xuất và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét để có cơ chế phù hợp với tình hình thực tiễn, áp dụng sau năm 2020.
Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN căn cứ quy định của pháp luật và một số nội dung nêu trên, hướng dẫn các đơn vị điện lực thực hiện đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện hệ thống ĐMTMN theo đúng quy định tại Quyết định 13 và Thông tư 18. Đồng thời chịu trách nhiệm đảm bảo các hệ thống ĐMTMN được đấu nối phù hợp với quy định, không gây quá tải lên hệ thống lưới điện hạ áp, trung áp và cao áp hiện hữu (đặc biệt là hệ thống lưới điện 110kV).
Bộ giao EVN yêu cầu chủ đầu tư hệ thống ĐMTMN có bản cam kết tự chịu trách nhiệm về công trình xây dựng phù hợp với tiêu chuẩn áp dụng, quy chuẩn, quy định của pháp luật hiện hành, mái nhà của công trình xây dựng phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của công trình xây dựng. Đối với hệ thống ĐMTMN của công trình trang trại, yêu cầu chủ đầu tư bổ sung xác nhận của UBND cấp xã hoặc huyện về việc khai báo xây dựng trang trại (theo mẫu tại Phụ lục III, thông tư số 02) trong hồ sơ đăng ký/thỏa thuận đấu nối điện hoặc hợp đồng mua bán điện...
Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN gửi văn bản đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để kiến nghị về các vướng mắc liên quan đến điều kiện kinh doanh, quản lý thuế, hóa đơn của các đối tượng có hệ thống ĐMTMN.Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các đơn vị tại các địa phương quản lý việc phát triển hệ thống ĐMTMN theo đúng Quyết định 13, Thông tư 18 và các quy định khác của pháp luật.
Giá mua điện và Hợp đồng mua bán điện mẫu đối với Hệ thống điện mặt trời mái nhà được quy định cụ thể tại Điều 8 Thông tư số 13.
+ Các hệ thống điện mặt trời mái nhà được phép bán một phần hoặc toàn bộ điện năng sản xuất ra cho Bên mua là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc Bên mua là tổ chức, cá nhân khác trong trường hợp không sử dụng lưới điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
+ Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền thực hiện thanh toán lượng điện năng từ hệ thống điện mặt trời mái nhà phát lên lưới điện quốc gia theo giá mua điện quy định tại Biểu giá mua điện đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà tại Phụ lục của Quyết định 13. Giá mua điện này chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng, được điều chỉnh theo biến động của tỷ giá của đồng Việt Nam với đô la Mỹ (tính tương đương UScents/kWh), tỷ giá áp dụng là tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với đô la Mỹ do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố vào ngày cuối cùng của năm trước để tính tiền điện thanh toán cho năm tiếp theo. Các bên có trách nhiệm thực hiện các quy định của pháp luật hiện hành về thuế và phí.
+ Trường hợp Bên mua điện không phải là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền giá mua điện và hợp đồng mua điện do các bên thỏa thuận phù hợp quy định của pháp luật hiện hành.
+ Giá mua điện được áp dụng cho hệ thống điện mặt trời mái nhà có thời điểm vào vận hành phát điện và xác nhận chỉ số công tơ trong giai đoạn từ ngày 01 tháng 7 năm 2019 đến ngày 31 tháng 12 năm 2020 và được áp dụng 20 năm kể từ ngày vào vận hành phát điện. Chi phí mua điện từ các dự án điện mặt trời mái nhà được hạch toán và đưa đầy đủ trong thông số đầu vào của phương án giá điện bán buôn và bán lẻ hàng năm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Hóa đơn thanh toán được lập trên cơ sở sản lượng điện giao và sản lượng điện nhận riêng biệt.
+ Hợp đồng mua bán điện mà bên mua điện là Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được ủy quyền của Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải tuân theo Hợp đồng mua bán điện mẫu. Thời hạn của hợp đồng mua bán điện đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà tối đa là 20 năm kể từ ngày vào vận hành phát điện. Sau thời gian này, việc gia hạn thời gian hợp đồng hoặc kí hợp đồng mới thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.
+ Biểu giá mua điện mặt trời được quy định cụ thể phụ lục kèm theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06/4/2020 của thủ tướng Chính phủ:

Ghi chú: Tỷ giá tính theo tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với đô la Mỹ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố ngày 10 tháng 3 năm 2020.
Phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà, đấu nối và đo đếm điện năng được quy định cụ thể tại Điều 9 Thông tư số 13.
+ Hệ thống điện mặt trời mái nhà có đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp vào lưới điện quốc gia được đầu tư phát triển sau khi đăng ký đấu nối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền.
+ Tập đoàn Điện lực Việt Nam đầu tư, lắp đặt và bảo dưỡng thiết bị đo đếm điện năng đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà ký hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị thành viên được Tập đoàn Điện lực Việt Nam ủy quyền.
+ Hệ thống điện mặt trời mái nhà phải có hiệu suất của tế bào quang điện (solar cell) lớn hơn 16% hoặc module lớn hơn 15%.
+ Tổ chức, cá nhân đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn điện, an toàn công trình xây dựng, môi trường, phòng chống cháy nổ theo quy định hiện hành./.

Tin và Ảnh: Nguyễn Hải Yến – P. Quản lý năng lượng